Her ne kadar Kaynağım İnsan sadece bir blog olsa da ben onu en başından beri bir işletme gibi çalıştırmaya özen gösterdim.
Her işletmenin bir varoluş nedeni vardır. Bu neden Misyon cümlesinde vücut bulur.
Her işletmenin bir gelecek manzarası, görüşü vardır. Bu gelecek Vizyon cümlesi ise tanımlanır.
Kaynağım İnsan’ın ilk Misyon ve Vizyon tanımlarını blogu açtıktan üç ay sonra, 29 Ocak 2010 tarihinde oluşturmuştum. Aradan iki yıl geçti. Geçen bu iki yıl içinde ben olgunlaştım, tecrübe ve bilgi dağarcığım genişledi. İnsan Kaynakları süreçleri gelişti, değişti.
Değişimin her zerresini iliklerime kadar yaşarken Misyon ve Vizyon tanımlarımı da güncellemem gerektiğini hissettim yeni yıl itibariyle. İki yıl öncesine göre çok daha rafine bakıyorum mesleğime, insana. Detayların oluşturduğu büyük manzarayı çok daha iyi görebiliyorum. Kaynağım İnsan’ın varoluş nedenini çok daha net tanımlayabiliyorum . Artık kelimeleri kullanırken ‘azla çok’u’ yakalayabiliyorum.
İşte böyle gelişen düşünce akışımda geçen gün itibaryle Hakkımda bölümündeki Misyon ve Vizyon tanımlarımı da güncelledim:
Kaynağım İnsan’ın önümüzdeki günlerde “Kariyer” bölümü açılacak. İş İlanı bölümü ile amacım iş arayanlar ile işverenleri buluşturacak bir platform oluşturmak.
Açıldığı günden beri Kaynağım İnsan içerik ve fonksiyonlari itibariyle benim kafamda da yapı taşlarını yerlerine oturttu. Dolayısıyla artık blogumun misyon ve vizyonunu yazmak için kendimi yeterince olgunlaşmış hissediyorum.
Kaynağım İnsan ile üstlendiğim misyonu;
‘Dünya ve Türkiye’deki İnsan Kaynakları uygulamaları ve mesleği üzerine bilgi, tecrübe, araştırma ve görüşlerimi paylaşmak’,
vizyonumu ise
‘Türkiye’nin geniş ve güncel içeriği ile referans İnsan Kaynakları blogu olmak’
şeklinde netleştirdim ve Hakkında sayfasına yerleştirdim.
Önümüzdeki günlerde, aylarda, yıllarda Kaynağım İnsan’nın çok daha farklı fonksiyonlarla gelişeceğini düşüyorum, kafamdan geçenleri çeşitli ortamlarda tartışıyorum, görüş alışverişinde bulunuyorum.
Eğer sizlerin de Kaynağım İnsan’da görmek istediğiniz konular, fonksiyonlar var ise lütfen bana yazın. 🙂
Şirketlerin kurumsal yapılarının en önemli iki temel taşı misyon ve vizyon sıkça karıştırılan, aralarındaki fark fazla anlaşılamayan iki dinamik söylemdir. Vizyon oluşturulması üzerine geçen günlerdeki yazımın üstüne misyon üzerine de bir açılım getirme ihtiyacı duydum.
Misyon en yalın hali ile bir şirketin ‘neden’ varolduğunu, ‘ana amacını” açıklar.
Şimdi düşünelim. Siz bir olayın/durumun neden varolduğunu, amacını öğrenmek istediğinizde ne gibi sorular sorarsınız? Cevapların nasıl olmasını beklersiniz? İşte sizin beklentileriniz başarılı misyon belirleme sürecinde anahtarları oluşturur.
1. Eminim siz bir şirketin misyonunu anlayabilmek için sayfalarca, paragraflarca yazı okumak istemezsiniz. Zaman kıymetli; misyon kısa olmalı.
2. Şirket çalışanları ve müşterileri tarafından kolay hatırlanabilmeli.
3. Okuyanlara geliştirdiği söylem yolu ile coşku,ilham verebilmeli.
4. Kime hizmet veriyoruz, insanlar bizimle neden çalışmalı, bizi neden tüketmeli sorularına cevap verebilir nitelikte ‘pazar odaklı’ olmalı.
5. Firmanızın ‘ne/leri ile hatırlanmasını istiyorsunuz?‘ sorusuna cevap verebilmeli.
Peki, ufak bir araştırma yapalım ve dünya devleri ile yerel bir şirket kendilerine nasıl misyonlar belirlemişler, örneklere bakalım;
Alanında rakipsiz olarak sıfatlandırabileceğimiz Google “dünyadaki tüm bilgileri organize etmek ve evrensel olarak erişilebilir ve kullanışlı kılmak“,
‘Örnek başarılı profesyonel, lider’ sıfatıyla iş hayatımda bana ilham veren Muhtar Kent yönetimindeki Coca Cola “dünyayı serinletmek, optimizm ve mutluluk anlarına ilham olmak, değer yaratmak ve fark oluşturmak“,
Türkiye’de en beğendiğim topluluğun şirketi Borusan Telekom “müşterilerimize rekabetçi fiyatlarla kaliteli ve özelleştirilmiş telekominikasyon çözümleri sunarak, kendi işlerine odaklanmalarını sağlamak”
şeklinde duyuruyorlar misyonlarını.
Yukarıdaki örneklere baktığımızda Bayer, Google, Coca Cola ve Borusan Telekom (gereksiz kullanılmış kelimeler misyonu biraz uzatmış) belirlediğimiz 5 anahtara tıpatıp uyan misyonlar saptadığını görebilirsiniz. Hepsi kısa, hepsi akılda kalıcı, hepsi ilham veriyor, hepsi pazar odaklı ve hepsi nasıl hatırlanmak istediğini net açıklıyor.
Bir şirket misyonunu belirlerken yönetim kademesi ve şirket çalışanları ile ortak çalışma yürütebilir. Onlara “biz neden varız?” sorusunu sorar ve cevapları toplar. Toplanan cevapları harmanlamak ve en güzel şekilde ifadelendirmek için siz deyin reklam/metin yazarı, ben diyeyim kalemi güçlü bir kişi, işin işine mutlaka alınmalıdır. Şirkete ilham kaynağı olması için benim yaptığım gibi dünya devleri veya yerel kuruluşların misyon tanımlamaları incelenebilir.
Örneğin şirket çalışanları, yönetim kadrosu ve yetkin bir yazarın katıldığı bir misyon belirleme/güncelleme toplantısı yapabilirsiniz. Toplantıda şirketi tanımlamak için en sık kullanılan anahtar kelimeleri saptayarak, bu kelimeleri sizi en iyi ifadelendirecek estetikle bir araya getirmeye çalışabilirsiniz. Alternatifleri arttırmak için birden çok misyon tamını yapıp ardından çoğunluğun kakarı ile en iyisini saptama yoluna da gidebilirsiniz.
Misyon ile vizyon arasındaki farka gelince, misyon bir şirketin neden varolduğunu açıklarken, vizyon misyonu ile nereye gideceği sorusuna cevap verir, geleceği anlatır. Yani misyon vizyonu kavrar, içine alır.
Amaç misyon ve vizyon yazmak olunca, en etkin çözümleri de üretebilmek aslında o şirketin niteliğini bizlere/müşterilerine göstermiyor mu zaten?
Yıllar önce gittiğim bir iş görüşmesinde tepe yöneticiye şirketi tanımak amaçlı sorduğum tek soru “vizyonunuz nedir? olmuştu. Tepe yönetici de sorumu çok net tek bir cümle yanıtlamıştı: 10 yıl sonra XXX USD değerinde bir firma olmak
Elbette siz de ikinci sorumu tahmin etmişsinizdir … “şu an değeriniz nedir?”
Tepe yöneticinin bana telaffüz ettiği rakam vizyon değerinin dörtte biri kadardı. Kısacası görüştüğüm firma kendisine zorlayıcı ama başarabileceğine inandığı bir vizyon belirlemiş, bütün çalışanlarının zihninde nereye doğru koşacağını netleştirmişti.
Yukarıdaki örnekten hareketle bir şirketin kendisine vizyon oluştururken nelere dikkat etmesi gerektiğini sıralayalım:
1.Net gelecek öngörüsü: Belirleyeceğiniz vizyon şirketin geleceğine dair net bir ifade olmalıdır.
2. Kendini o noktada görebilmek: Gelecek öngörüsü yaparken kendinizi o noktada hayal edebilmeniz gerekir. Şirket üst yönetimi daha kendisini göremediği bir noktaya ekibini yöneltemez.
3. Cesur: Geleceğe yönelik ileri adımlar atabilmek adına büyük düşünmek, risk almak, korkusuz olmak gerekir.
4. Açıklayıcı: Vizyon açıklayıcı nitelikte bir ana cümleden oluşur. Elbet bu ana cümlenin altına vizyonun alt açıklamaları gelebilir.
5. 5 yıl ve üstü: Vizyon en az beş yıl ve ötesini çalışanlarına işaret edebilmelidir.
Vizyon ve misyon sıklıkla birbirine karıştırılan kavramlardır. Vizyon şirketin gelecekte nereye gitmeyi planladığını gösterirken, misyon bu noktaya nasıl gideceğini ifadelendirir. Misyon vizyonu kavrar.
Üç tip vizyon tanımla yolu vardır :
a. Niceliksel : Vizyonunu ölçümlenebilir nitelikte ifade edersiniz. Örneğin bir vakfın vizyonu “Beş yıl içinde 10.000 kız çocuğuna burs verilmesi” olabilir.
b. Rekabetçi : Vizyonunuzu sektörünüzde geçmek istediğiniz rakiplerinizi önplana alarak, kıyas yaparak oluşturabilirsiniz. Örneğin: “Sektörün en büyük 5 üretici firmasından biri olmak”
c. Mükemmeliyetçi: Vizyonunuzu piyasadaki mevcut konumunuzu da dikkatle inceleyerek vizyonunuza üstün bir nitelik yükleyebilirsiniz. Örneğin “Sektörün en iyisi olmak”. Elbette ben “en iyi” olmak şeklinde bir vizyon okusam bunun açıklamasını da peşisıra öğrenebilmek isterim. Kime, neye göre, nasıl en iyi?
Vizyon belirlemek üzere beyin fırtınası yaparken çalışmayı bir parça eğlenceli hale dönüştürecek senaryolarda oluşturulabilir. Örneğin beş yıl sonra piyasanın en büyük ekonomi dergisi sizinle şirketiniz hakkında röportaj yapmak istedi. Bu röportajda şirketinizi nasıl, nerede konumlandırarak anlatıyor olmak isterdiniz? Madde madde sıralayın, satış rakamları, pazar payı, üretim hacmi, AR-GE bütçesi, müşteri memnuniyeti, çalışan sayısı ve niteliği, ürün veya hizmet yelpazesi, ihracat rakamları, vs.
Vizyon hakkında güzel bir Japon atasözü ile bu yazımı bitireceğim: Gerçekleştirmek için emek harcanmayan vizyon gündüz gözüyle rüya görmektir. Vizyonsuz emek harcamak ise bir kabustur.
